SELECTIEF CORRODEREN

In een overdekt zwembad zijn veel apparaten, trappen en bordessen gemaakt van roestvast staal AISI316(L). Zolang dit materiaal niet voor ophangconstructies wordt gebruikt, is er op zich geen vuiltje aan de lucht. Dit type roestvast staal is namelijk op zich prima toepasbaar in allerlei zwembadmilieus. Echter voor ophangsystemen dient men altijd beducht te zijn voor spanningscorrosie. Er zijn door de jaren heen helaas al veel ongelukken gebeurd, waarbij spanningscorrosie de veroorzaker was. Daarom moet men hiervoor geen austenitisch roestvast staaltype gebruiken. Zie desgewenst het blog over dit belangrijke onderwerp: Roestvast Staal in Zwembaden

Toch ben ik bij een overdekt zwembad op een corrosieprobleem gestuit, waar dit type roestvast staal als leidingwerk wel behoorlijk zwaar was aangetast. Deze aantasting was enigszins te vergelijken wat op de onderstaande afbeelding is te zien. M.a.w. veel bruine roestige vlekken die zich over het gehele oppervlak verspreid hadden.

RVS-buis die qua aantasting te vergelijken is met de gecorrodeerde leiding in het zwembad.
RVS-buis die qua aantasting te vergelijken is met de gecorrodeerde leiding in het zwembad.

Dit leidingwerk bevond zich op ongeveer twee meter boven het vloeroppervlak. Reeds snel kwam de verdenking van de zwembaddirectie dat het roestvast staal inferieur van aard was. ‘Zoiets kan toch niet van roestvast staal AISI 316(L) zijn gemaakt!’ stelde men met een hoorbare zekerheid dat men zich behoorlijk bedrogen voelde.
Bij controle bleek echter, dat dit toch wel het juiste type roestvast staal bleek te zijn. M.a.w. de leverancier en de contractor hadden overeenkomstig de afspraken gewerkt. Dan blijft over te proberen dit merkwaardige raadsel op te lossen. Er moet immers een oorzaak te vinden zijn dat dit materiaal aangetast wordt, terwijl het andere roestvast staal in de buurt wel mooi blijft van dezelfde kwaliteit.

De volgende stap is dan het stellen van vragen aan de verantwoordelijke persoon die over het onderhoud gaat. Na doorvragen bleek toen dat door deze aangetaste leiding koud water stroomt waarmee iedere dag de vloeren worden gereinigd. Dit koude leidingwater wordt dan met hoge druk op de vloer gespoten waardoor het afdoende schoon wordt. In een zwembad hangt normaal gesproken een hoge relatieve vochtigheid waardoor er op de leiding zware condensvorming op was getreden. Dit zuivere condenswater heeft een hoog oplossend vermogen voor chloriden, die nu eenmaal in de atmosfeer van de zwembadhal aanwezig zijn. Zodra deze reinigingsactie voorbij is, stopt de watertoevoer. Het water, dat nog in deze leiding aanwezig is, wordt dan langzaam maar zeker opgewarmd door de vrij hoge omgevingstemperatuur.

Tijdens het opwarmen gaat het chloridehoudend condens verdampen waardoor het absolute chloridegehalte in het nog niet-verdampte condens sterk gaat stijgen. De concentratie werd tijdelijk zo hoog dat het roestvast staal werd aangetast. Op een gegeven moment is al het condens weer verdampt waardoor het corrosieproces tijdelijk stopt. Maar zodra de vloer weer gereinigd moet worden dan begint dit proces weer van voor af aan. Na verloop van tijd heeft de corrosie dusdanig om zich heen gegrepen dat de leiding zelfs aan vervanging toe is. Reeds geactiveerde plekken tasten namelijk nog sneller aan.

Op onderstaande grafiek is te zien tot hoever roestvast staal 316(L) blootgesteld mag worden aan een bepaald gehalte chloriden bij een bepaalde temperatuur. Op de boven genoemde leiding zal ongetwijfeld de blauwe lijn in onderstaande curve onverhoopt gepasseerd zijn.

Corrosiecurven van verschillende RVS-typen als functie van de chlorideconcentratie en temperatuur.
Corrosiecurven van verschillende RVS-typen als functie van de chlorideconcentratie en temperatuur.

Ook speelt de oppervlakteruwheid een belangrijke rol. Zo was ik eens in een nieuw zwembad waar men gepolijste buizen en geslepen buizen van de roestvast staal AISI316L had toegepast. Na enige weken werden de geslepen buizen al aangetast terwijl de gepolijste buizen prachtig bleven. Een geslepen oppervlak is meer gevoelig voor aantasting omdat in de groefjes gemakkelijk vuilresten achter kunnen blijven, waar de kleine chloorionen onder kunnen kruipen en zo het materiaal aantasten. Dat wordt ook wel ‘under deposit attack’ genoemd. De zuurstofmoleculen zijn in verhouding met de chloorionen bijzonder groot waardoor de chloriden veel dieper onder vuilafzetting kunnen doordringen dan zuurstof. Zuurstof is immers nodig voor een afdoende passivatie. Is die vuilafzetting er niet, zoals bij een gepolijst oppervlak, dan heeft men daar geen last van.

Heeft u nog vragen over het toepassen van bepaalde RVS kwaliteiten of andere legeringen?
Metaalselector is een computerprogramma dat in eigen beheer ontwikkeld is om een juiste keuze te maken op basis van corrosie- en materiaal eigenschappen.
Ga naar Metaalselector.nl voor meer informatie en om eigen toegang te krijgen tot dit programma, waarmee u een eigen gedegen materiaalkeuze kunt maken voor uw toepassingen.

Vind hier ook mijn blogs welke geschreven zijn voor AluRVS: https://www.alurvs.nl/roestvast-staal/Blog/
en AluRVS Staal: https://www.alurvs.nl/staal/blog/